Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp được thiết kế để giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn sau khi có quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc có sự cố về phương pháp tránh thai. Đây là một giải pháp kịp thời cho những trường hợp cần thiết, nhưng không nên sử dụng thường xuyên vì nó không phải là phương pháp tránh thai chính thức và lâu dài.
1. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp (hay còn gọi là thuốc tránh thai sau quan hệ) là loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa hoặc trì hoãn quá trình thụ tinh sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc sau khi phương pháp tránh thai thông thường bị hỏng (ví dụ: bao cao su bị rách, quên uống thuốc tránh thai hàng ngày). Tuy nhiên, thuốc này chỉ có hiệu quả khi sử dụng trong thời gian ngắn sau khi quan hệ tình dục, tốt nhất là trong vòng 72 giờ (3 ngày), và càng sớm càng hiệu quả.
2. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp
Hiện nay, trên thị trường có hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp chính: thuốc chứa Levonorgestrel và thuốc chứa Ulipristal Acetate.
a) Thuốc chứa Levonorgestrel (Plan B, Postinor)
Levonorgestrel là một loại hormone tổng hợp, có tác dụng ngăn chặn quá trình rụng trứng hoặc ngăn ngừa sự thụ tinh giữa trứng và tinh trùng. Thuốc này cần được sử dụng càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Cách sử dụng thông thường là uống một viên duy nhất, nếu uống sau 12 giờ mà chưa thấy có hiệu quả, bạn có thể dùng một viên thứ hai.
b) Thuốc chứa Ulipristal Acetate (ellaOne)
Ulipristal Acetate hoạt động bằng cách ức chế hoặc trì hoãn sự rụng trứng, giúp ngăn ngừa sự thụ tinh. Thuốc này có thể sử dụng hiệu quả trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ tình dục không bảo vệ, và được cho là có hiệu quả cao hơn Levonorgestrel trong khoảng thời gian từ 72 đến 120 giờ. Thông thường, bạn chỉ cần uống một viên duy nhất.
3. Cách dùng thuốc tránh thai khẩn cấp
Để đạt được hiệu quả tối ưu, bạn cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp:
Uống thuốc càng sớm càng tốt: Thời gian sử dụng thuốc càng gần với thời điểm quan hệ tình dục không bảo vệ, hiệu quả càng cao. Do đó, bạn cần uống thuốc trong vòng 72 giờ (3 ngày) đối với thuốc chứa Levonorgestrel và trong vòng 120 giờ (5 ngày) đối với thuốc chứa Ulipristal Acetate.
Chú ý liều dùng: Thông thường, chỉ cần uống một viên thuốc duy nhất, nhưng nếu bạn không thể uống thuốc trong khoảng thời gian khuyến cáo hoặc thuốc không có tác dụng, bạn có thể cần tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng lại hoặc sử dụng phương pháp tránh thai khác.
Tác dụng phụ: Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, mệt mỏi, đau bụng, chảy máu âm đạo bất thường. Tuy nhiên, các tác dụng phụ này thường sẽ hết trong vài ngày. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, bạn nên gặp bác sĩ.
Không sử dụng thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp không nên sử dụng như một biện pháp tránh thai thường xuyên, vì nó không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục và không hiệu quả bằng các phương pháp tránh thai dài hạn như bao cao su hoặc thuốc tránh thai hàng ngày.
4. Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Tác dụng không hoàn hảo: Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là 100% hiệu quả và không thể thay thế cho các phương pháp tránh thai dài hạn. Hiệu quả của thuốc có thể bị giảm nếu bạn đã có sự thay đổi lớn về cân nặng, hoặc nếu bạn đang dùng thuốc khác làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai.
Lưu ý khi có dấu hiệu bất thường: Nếu bạn có những dấu hiệu nghi ngờ mang thai (ví dụ: chậm kinh, đau ngực, mệt mỏi) sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, hãy thực hiện xét nghiệm thai để kiểm tra.
Tư vấn y tế: Nếu bạn chưa chắc chắn về loại thuốc phù hợp, hoặc nếu bạn có bệnh lý nền, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một phương pháp hữu ích trong việc ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, bạn không nên phụ thuộc vào nó lâu dài và cần xem xét các biện pháp tránh thai khác để bảo vệ sức khỏe và tránh thai hiệu quả. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn lựa phương pháp phù hợp nhất với bạn.
