Thuốc tránh thai khẩn cấp (hay còn gọi là thuốc tránh thai cấp tốc) là một biện pháp phòng ngừa thai ngoài ý muốn trong các tình huống khẩn cấp, như quan hệ tình dục không bảo vệ, rách bao cao su, quên uống thuốc tránh thai hàng ngày, hoặc các trường hợp khác. Thuốc này được thiết kế để ngừng hoặc trì hoãn quá trình rụng trứng, ngăn chặn sự thụ tinh hoặc cản trở sự làm tổ của trứng đã thụ tinh. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp phải tuân thủ đúng cách và đúng thời điểm.
1. Thuốc tránh thai khẩn cấp uống khi nào?
Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là cần thiết ngay sau khi có quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc gặp sự cố với biện pháp tránh thai khác. Càng uống thuốc sớm, hiệu quả càng cao. Nói chung, thuốc tránh thai khẩn cấp cần được sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Tuy nhiên, nếu uống càng sớm, hiệu quả sẽ càng tốt. Trong một số trường hợp, một số loại thuốc có thể có hiệu quả lên tới 5 ngày (120 giờ) sau khi quan hệ, nhưng đây là trường hợp ít phổ biến và không phải loại thuốc nào cũng có hiệu quả trong khoảng thời gian dài như vậy.
2. Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp thường có dạng viên uống, và bạn cần uống theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là các bước cơ bản khi sử dụng:
- Bước 1: Xác định thời điểm quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc gặp sự cố.
- Bước 2: Mua thuốc tránh thai khẩn cấp từ hiệu thuốc hoặc theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Đảm bảo rằng thuốc còn hạn sử dụng.
- Bước 3: Uống thuốc càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 12 giờ sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ.
- Bước 4: Nếu thuốc có liều uống gấp đôi (hai viên), bạn cần uống viên thứ hai sau khoảng 12 giờ. Một số thuốc chỉ yêu cầu uống một viên duy nhất.
- Bước 5: Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào sau khi uống thuốc (như buồn nôn, chóng mặt, chảy máu âm đạo), nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
3. Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn
Để thuốc tránh thai khẩn cấp phát huy tác dụng tối đa và không gây hại cho sức khỏe, bạn cần lưu ý một số điều sau:
Không lạm dụng: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên sử dụng trong các tình huống khẩn cấp và không nên sử dụng thường xuyên. Việc lạm dụng thuốc có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và gây tác dụng phụ như buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu.
Không thay thế biện pháp tránh thai thông thường: Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là một biện pháp tránh thai thay thế cho các phương pháp lâu dài và an toàn như bao cao su, thuốc tránh thai hàng ngày, vòng tránh thai hay que cấy tránh thai. Nên sử dụng các biện pháp tránh thai này nếu bạn không có kế hoạch mang thai.
Theo dõi sức khỏe sau khi dùng thuốc: Sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu lạ nào như chảy máu âm đạo bất thường, rối loạn kinh nguyệt hoặc có triệu chứng bất thường, hãy đến bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
Chú ý đến các tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ có thể gặp phải khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, đau bụng, mệt mỏi, và thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Nếu có triệu chứng nặng hoặc kéo dài, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay.
4. Những ai không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp?
Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp là một lựa chọn hiệu quả trong trường hợp cần thiết, nhưng không phải ai cũng phù hợp với loại thuốc này. Các đối tượng sau không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc cần có sự tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng:
- Phụ nữ có tiền sử bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
- Phụ nữ có các vấn đề về gan, thận hoặc các bệnh lý tim mạch.
- Phụ nữ mang thai hoặc nghi ngờ có thai.
- Phụ nữ đang cho con bú.
5. Tổng kết
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một giải pháp nhanh chóng và hiệu quả để ngăn ngừa thai ngoài ý muốn trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, bạn cần sử dụng thuốc này đúng cách và đúng thời điểm để đảm bảo hiệu quả và giảm thiểu các tác dụng phụ. Hãy luôn nhớ rằng thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là một biện pháp tránh thai thường xuyên, và nếu bạn muốn có một phương pháp tránh thai lâu dài và an toàn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.
